1. UTTS Nedir?

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından geliştirilmiş olup, ticari araçların akaryakıt tüketimlerinin elektronik ortamda izlenmesini sağlayan yeni nesil bir denetim sistemidir. Sistemin temel amacı, vergi güvenliğini artırmak, kayıt dışılığı önlemek ve akaryakıt giderlerinin belgeye dayalı takibini sağlamaktır.

2. UTTS’nin Getirilme Amacı

UTTS ile hedeflenen başlıca faydalar şunlardır:

• Kayıt dışı akaryakıt tüketiminin önlenmesi
• Gerçek ve doğru vergi matrahının oluşması
• Denetimlerin dijital ortama taşınması
• Kurumların yakıt giderlerinin şeffaf şekilde izlenmesi

Bu yetki, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 148, 149 ve mükerrer 257. maddelerine dayanılarak Maliye Bakanlığı’na verilmiştir.

3. UTTS Kimleri Kapsıyor?

UTTS sistemi, bireysel araçlar hariç, ticari faaliyetlerde kullanılan motorlu taşıtları kapsamaktadır. Sisteme dahil olması zorunlu gruplar:

• Tüzel kişiliklerin (Ltd., A.Ş. vb.) üzerine kayıtlı taşıtlar
• Gerçek kişilerin işletmelerine ait taşıtlar
• Serbest meslek erbaplarının işlerinde kullandıkları araçlar
• Kiralanan ticari araçlar

Not: Şahsi kullanım amaçlı özel otomobiller şu an için kapsam dışında. Ancak ilerleyen dönemlerde yeni düzenlemeler beklenmektedir.

4. UTTS Zorunluluğu ve Son Tarihler

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 28 Mart 2024 tarihli ve 334 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile geçiş süreleri ilan edilmiştir:

Yükümlü Grubu	Son Tarih	Açıklama
Akaryakıt İstasyonları	2 Haziran 2025	TTO ve TİM donanımı kurulmalı
Taşıt Sahipleri	30 Haziran 2025	TTB cihazı takılmış olmalı

5. UTTS Başvuru ve Montaj Süreci

Taşıt sahipleri aşağıdaki adımları takip etmelidir:

1. www.utts.gov.tr adresinden araç bilgileriyle başvuru yapılmalı
2. Yetkili servis aracılığıyla Taşıt Tanıma Birimi (TTB) cihazı araca monte edilmeli
3. Cihaz, akaryakıt istasyonlarındaki plaka tanıma sistemleriyle entegre çalışacak şekilde kurulmalı

Böylece akaryakıt alım bilgileri otomatik olarak GİB sistemine aktarılacaktır.

6. UTTS Takılmazsa Ne Olur?UTTS’ye geçmeyenler ciddi vergi ve ceza riskleriyle karşı karşıyadır.

a) Vergisel Sonuçlar:

• UTTS’ye dahil olmayan araçlara ait akaryakıt giderleri vergiden düşülemez
• Bu durum vergi matrahının artmasına ve dolayısıyla daha fazla vergi ödenmesine yol açar

b) Cezai Yaptırımlar:

Vergi Usul Kanunu madde 353 kapsamında:

• TTB cihazı takmayan taşıt sahiplerine:
  • İlk tespitte 14.000 TL,
  • Altıncı tespitte 140.000 TL’ye kadar özel usulsüzlük cezası
• TTO kurulumunu yapmayan akaryakıt istasyonlarına:
  • Her tespit için 280.000 TL özel usulsüzlük cezası

7. UTTS Cihaz Maliyetleri (2025)

Kalem	Tutar (TL)
TTB Donanım Ücreti	1.413,72 + KDV
Montaj Hizmet Bedeli	912,49 + KDV
Toplam	2.326,21 + KDV

Fiyatlar piyasa koşullarına göre farklılık gösterebilir. Yetkili servislerden teyit edilmelidir.

8. Vergi Mükellefi Olanlar ve Olmayanlar İçin Geçiş Farklılıkları

a) Vergi Mükellefleri (Şirketler, Serbest Meslek Erbapları)

• Başvuru ve kayıt süresi: 2 Haziran 2025
• TTB cihaz montajı son tarih: 30 Haziran 2025
• Geçiş yapılmazsa:
  • Akaryakıt gideri indirilemez
  • Vergi avantajı kaybedilir
  • Özel usulsüzlük cezası uygulanır

b) Akaryakıt İstasyonları

• TTO/TİM kurulumu için son tarih: 2 Haziran 2025
• Uyum sağlanmazsa: 280.000 TL’ye kadar ceza

c) Vergi Mükellefi Olmayanlar (Bireysel Araç Sahipleri)

• Zorunluluk şimdilik bulunmamaktadır
• Ancak sistemin kapsamının genişlemesi muhtemeldir, gelişmeler takip edilmelidir

9. NK Mali Müşavirlik’ten Öneriler

✅ Geç kalmadan başvuru sürecini başlatın
✅ Muhasebecinizle iletişimde olun
✅ Araç sayısı fazla olan firmalar, vergisel avantajları kaybetmemek için montaj sürecini hızlandırmalı
✅ Geçiş sürecini yönetecek profesyonel destek almayı ihmal etmeyin

10. Kaynakça

• www.utts.gov.tr – UTTS Resmi Başvuru Portalı
• 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu (m.148, 149, Mük. 257, 353)
• 334 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği (28.03.2024)
• Gelir İdaresi Başkanlığı 30.04.2025 tarihli güncel duyurusu