1. Giriş

2025 yılı vergi dönemi, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yeni nesil denetim stratejileri ile başlıyor. Bakanlık, 500 binden fazla mükellefi analiz ederek 2,9 trilyon TL ticaret hacmine sahip yaklaşık 40 bin şirketi “riskli grup” kapsamına aldı. Bu kapsamda uygulamaya konulan Beyanname Gözetim Programı, beyannamelerin doğruluğunu artırmayı ve vergisel uyumu güçlendirmeyi amaçlıyor.

2. Beyanname Gözetim Programı Nedir?

Vergi Denetim Kurulu tarafından yürütülen Beyanname Gözetim Programı;

• Gönüllü uyumu artırmak,
• Beyan hatalarını önlemek,
• Denetim kaynaklarını etkin kullanmak,
• Vergi sücecinde şeffaflığı sağlamak

amacıyla geliştirildi. Program kapsamında şirketlere gönderilen yazılar bir inceleme başlatma değil; ancak dikkate alınmaması halinde incelemeye dönüşebilecek ön uyarı niteliği taşıyor.

Hukuki Dayanaklar:

• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu md. 134-141
• VUK md. 370: İzaha davet düzenlemesi

3. Risk Analizi Konuları ve Uygulama Detayları

Beyanname Gözetim Programı kapsamında şirketlerin risk analizi aşağıdaki kriterler üzerinden yapılıyor:

• Brüt Satış Hasılatı ve Tahsilatlar: Beyan edilen gelirin tahsilatlarla uyumu
• Maliyet Kalemleri: Doğru sınıflandırılıp sınıflandırılmadığı
• Safi Kurum Kazancı Hesaplaması (KVK md. 6)
• Zarar Mahsubu (KVK md. 9)
• Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler (KVK md. 11)
• İndirim ve İstisnalar (KVK md. 8, 10, 5)
• Enflasyon Muhasebesi (VUK Geçici md. 33 ve md. 298)
• Matrah ve Vergi Hesabı
• Değerleme Usulleri (VUK md. 261-280)

Bu alanlarda hata yapılması, izaha davet edilmeden doğrudan incelemeye alınma riskini artırıyor.

4. Şirketlerin Alması Gereken Önlemler

• Beyanname öncesi enflasyon düzeltmesi ve amortisman işlemleri titizlikle kontrol edilmeli
• Serbest bölge, Teknopark, Ar-Ge istisnaları gibi özel uygulamaların belgeleri eksiksiz olmalı
• Beyannameler ikinci bir göz tarafından denetlenmeli

5. 2025 Kurumlar Vergisi Beyanı: Dikkat Edilmesi Gerekenler

a. Gider Belgeleri

• Şirket ortaklarının şahsi harcamaları gider yazılmamalı

b. Transfer Fiyatlandırması

• İlişkili kişi işlemleri için rayiç bedel esas alınmalı
• Yıllık raporlar hazırlanmalı

c. Enflasyon Muhasebesi

• Bilanço düzenlemeleri doğru yapılmalı
• Vergisel etkiler doğru yansıtılmalı

d. Ortaklar Cari ve Kasa Hesabı

• Adat faizi hesaplanmalı, stopaj beyan edilmeli
• Gerçeğe aykırı kasa bakiyeleri düzeltilmeli

6. Denetim Sürecine Girmemek İçin Öneriler

• E-defter, e-fatura ve beyannameler arasındaki uyum test edilmeli
• Mali müşavirle beyanname günü değil, önceden çalışılmalı
• Riskli hesaplar (ortaklar cari, kasa, stoklar) öncelikli denetlenmeli

7. Sonuç ve Değerlendirme

Beyanname Gözetim Programı, klasik denetimin ötesine geçerek proaktif bir sistem getiriyor. Bu süreçte şirketlerin dikkat etmesi gereken 5 ana nokta:

1. Enflasyon muhasebesi doğru uygulanmalı.
2. Ortaklar borçları ve kasa hesabı düzenlenmeli.
3. Transfer fiyatlandırması raporları zamanında hazırlanmalı.
4. Teşvikler ve istisnalar eksiksiz belgelenmeli.
5. İç kontrol mekanizmaları etkin kullanılmalı.

Vergi idaresinin dijital analiz yetenekleri artarken, şirketlerin de uyum süreçlerini dijital ve belgeye dayalı yönetmesi kritik hale geliyor.

8. Kaynakça

• Hazine ve Maliye Bakanlığı Basın Duyurusu, 2025
• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK) md. 134-141, 370
• 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) md. 6, 8, 9, 10, 11
• Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 529)